Giá thể được xem như là sự thay thế hoàn hảo cho đất trong phương pháp thủy canh. Là nơi tạo điều kiện thích hợp cho sự nảy mầm của hạt, là chỗ bám vững chắc cho sự hình thành rễ cây.
Ngày nay, thủy canh xuất hiện và phát triển song song với nhu cầu rau hữu cơ sạch và mảng cây xanh trong nhà. Thủy canh không còn là phương pháp trồng cây mang ý nghĩa khoa học phức tạp mà ngày càng trở nên dễ dàng, đơn giản hơn cho mỗi gia đình khi trang bị một giàn rau sạch tại nhà hay không gian cây xanh tiện lợi, đẹp mắt.
Để có một vườn cây thủy canh xanh mướt, ngoài dung dịch thủy canh cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự sinh trưởng, hệ thống này cần phải có nền tảng giá thể tạo không gian cho việc phát triển bộ rễ và khả năng nảy mầm của hạt.
Giá thể là cái gì?
Tên gọi giá thể là cách gọi chung cho tất cả các hỗn hợp của các vật liệu có thể giữ nước, tạo độ thoáng cho sự phát triển của cây, hỗn hợp này được dùng đơn lẻ hoặc trộn lại để tận dụng ưu điểm từng loại (ví dụ như lớp trên là xơ dừa cho rễ, lớp dưới là sỏi để rút nước).
Giá thể đơn giản trước đây bao gồm các loại đá sỏi, cát, rơm rạ, đá bọt núi lửa,… thường thấy trong làm giá đỗ thủ công, trồng nấm, hay trồng cây trong bể thủy canh,… tuy nhiên chúng không được sử dụng phổ biến cho tất cả loại cây trồng, cũng như trong các phương pháp ươm cây, gieo hạt thông thường, mà chỉ chuyên dùng cho những trường hợp cụ thể. Ngày nay, việc sử dụng giá thể có sự khác biệt khá nhiều, được dùng phổ biến hơn cho tất cả các phương pháp trồng cây.
Hơn nữa trong phương pháp trồng thủy canh, hệ thống càng dùng ít giá thể, vận hành càng dễ dàng và càng đỡ tốn kém, vì vậy giá thể được giảm thiểu đáng kể. Tuy nhiên, không vì vậy vai trò của giá thể bị tiêu giảm theo mức lượng sử dụng. Như đã biết, hạt ở dạng tiềm sinh cũng như cây chuẩn bị ra rễ chứa rất nhiều chất dinh dưỡng dự trữ nhưng với hàm lượng nước thấp (12% – 14%), giới hạn quá trình vận chuyển và biến dưỡng, do đó việc được dung dưỡng trong một giá thể tốt sẽ giúp quá trình phát triển trở nên hoàn thiện hơn.
Các đặc điểm của giá thể
Một giá thể lí tưởng cho cây trồng là loại có khả năng giữ nước tương đương với độ thoáng khí, và có các đặc điểm sau:
- Có khả năng giữ ẩm, hút ẩm nhanh, thấm nước dễ dàng
- Có khả năng giữ độ thoáng khí
- Có pH trung tính và khả năng ổn định pH
- Có khả năng tái sử dụng hoặc phân hủy an toàn cho môi trường
- Có khả năng tạo các lỗ gieo hạt, trồng cây
- Giá thể phải nhẹ, rẻ và thông dụng
- Sạch bệnh, không có nguồn nấm bệnh lây nhiễm (bởi nó đóng vai trò như một hệ thống dẫn nước và dinh dưỡng đến bộ rễ)
Tìm hiểu tất cả các loại giá thể
Hiện nay, có rất nhiều loại giá thể được sử dụng. Mỗi loại giá thể lại có những ưu nhược điểm riêng, nhưng nhìn chung được phân chia thành 2 nhóm chính là giá thể hữu cơ tự nhiên và giá thể nhân tạo. Cùng VuonXanh.com.vn tìm hiểu nhé!
Giá thể hữu cơ tự nhiên
Than bùn
Được tạo thành từ xác loài thực vật khác nhau do quá trình thuỷ phân yếm khí.
Mùn cưa
Khi sử dụng mùn cưa làm giá thể trồng rau thủy canh nên trộn chúng với cát để tăng độ thoáng
Là phế phẩm trong sản xuất chế biến gỗ. Thành phần chủ yếu là xenlulo dễ phân huỷ. Mùn cưa có độ thông thoáng khí thấp. Vì thế, khi dùng ta nên trộn với cát để phân phối độ ẩm tốt hơn. Tránh dùng mùn cưa từ các loại gỗ đã ngâm, gỗ tẩm thuốc bảo quản…
Vỏ cây
Vỏ cây tươi, khô hoặc vỏ cây đã ủ đều được sử dụng làm giá thể.
Vỏ cây tươi chứa tanin, giữ ẩm kém nên 2 – 3 tuần đầu cây sinh trưởng kém.
Xơ dừa
Xơ dừa là một trong những vật liệu hiệu quả nhất để sử dụng làm giá thể trồng rau thủy canh
Là một trong những vật liệu hiệu quả nhất dễ sử dụng là giá thể trong hệ thống thủy canh. Xơ dừa được lấy từ vỏ quả dừa, nghiền nhỏ. Thành phần chủ yếu là xenlulo chiếm 80%. Ngoài ra còn có lignin và các hợp chất khác như tanin…
Khi sử dụng cần ngâm nước để hạn chế ảnh hưởng của tanin giúp cây phát triển tốt hơn. Có khả năng giữ nước và thoáng khí tốt. Tuy nhiên, xơ dừa dễ hoai mục sau vài lần sử dụng, không có tính thoát nước tốt. Do vậy, nên kết hợp với các loại giá thể khác để tối đa hóa kết quả.
Trấu hun
Trấu hun có độ thoát nước tốt, thích hợp cho nhiều loại cây
Là vỏ của hạt thóc đem chất đống hun đến độ có thể diệt hết mầm bệnh, vỏ trấu đã đen nhưng chưa thành tro.
Thành phần của trấu hun bao gồm: Kali, silicat và các muối khoáng vi lượng… Thoát nước tốt, thích hợp với nhiều loại cây trồng.
Các loại giá thể nhân tạo
Cát sỏi
Là loại giá thể trơ, dễ kiếm, rẻ tiền. Dùng cát có độ lớn hạt cát từ 0,1 – 0,2mm. Sỏi có độ lớn từ 1 – 5cm. Trước khi dùng, cần rửa sạch, khử trùng, sấy hay phơi khô để tránh nhiễm bệnh cho cây.
Cát sỏi là một loại giá thể rẻ tiền, dễ kiếm
Perlite
Perlite là một thủy tinh núi lửa tự nhiên. Perlite có thể mở rộng lên đến 20 lần kích thước ban đầu khi được làm nóng đến điểm nung chảy của chúng. Perlite có trọng lượng nhẹ và có thể được sử dụng riêng hoặc được trộn chung với các loại giá thể khác.
Perlite được dùng làm xốp đất, là thành phần dự trữ nước, giữ nhiệt, làm tăng độ ẩm và góp phần vào sự trao đổi không khí cho cây một cách thuận lợi so với đất thường… Cung cấp khả năng thoát nước tốt và thoáng khí cho cây trồng. Các bụi từ đá trân châu được biết là gây kích ứng nên phải đeo khẩu trang trước khi xử lý.
Perlite là một loại nguyên liệu tốt để sử dụng làm giá thể trồng rau thủy canh
Giá thể hữu cơ tổng hợp
Là những chất liệu hữu cơ nhân tạo, có thể kể đến như polystyrene xốp, bọt ureaformaldehyt, chất bọt có gốc Phenol ở dạng hạt.
Tính chất: là vật liệu nhẹ, có tính kiềm, giữ nước và không khí tốt, bảo vệ bộ rễ cây.
Một số giá thể phối trộn khác
Hỗn hợp: 1/3 phân chuồng + 1/3 đất cát + 1/3 chất hữu cơ hoai mục, các chất khoáng, than bùn + 3kg phân supper lân/1000 kg hỗn hợp.
Hỗn hợp: 40% mùn cưa đã mục + 40% phân vi sinh, rác thải hữu cơ hoai mục + 20% phân vi sinh sông Gianh
Hỗn hợp: 1/2 đất bột + 1/2 trấu hun + 1kg phân hữu cơ vi sinh
Hỗn hợp: 1/3 đất bột + 1/3 trấu hun + 1/3 xơ dừa + 1kg phân hữu cơ vi sinh.
Trộn giá thể
Như vậy là bạn đã tìm được câu trả lời cho câu hỏi giá thể là gì rồi phải không. Và với những thông tin về các loại giá thể mà Vườn Xanh cung cấp, hi vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về dòng sản phẩm này. Bạn có thể mua giá thể tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp hay các công ty chuyên về làm thủy canh để sở hữu sản phẩm chất lượng tốt nhất nhé!
(6 votes, average: 4.33 out of 5)
Loading...
